روز جهانی عصای سفید

کد خبر : 8080

09:00

1403/07/24

سونیوز: پانزدهم اکتبر به عنوان روز جهانی نابینایان یا قانون عصای سفید نام گذاری شده است.

به گزارش آژانس خبری سونیوز، هر چند کاربرد عصا به عنوان وسیله کمکی در رفت و آمد نابینایان، از سده‌ها پیش متداول بوده، ولی به کار گیری عصای سفید به شکل امروزی و به عنوان نماد بعد از جنگ جهانی اول رایج شد.

موسسه فرهنگی هنری فصل هنر، مشاور و مجری پروژه های فرهنگی، هنری، رسانه ای و تبلیغاتی شماست. موسسه فرهنگی هنری به عنوان جامع ترین موسسه فرهنگی هنری شمالغرب کشور و اولین شرکت خلاق در حوزه صدا و تصویر با شعار « فقط تصور کن... ! » ، ایده ها و تصورات شما را ممکن می سازد.

ارتباط با موسسه فرهنگی هنری فصل هنر/ کلیک کنید.

روز عصای سفید چه روزی است؟
در سال ۱۹۲۱م. جیمز بیگز عکاس انگلیسی که در سانحه‌ای بینایی خود را از دست داده بود برای در امان ماندن از تصادف حین رفت و آمد در خیابان‌های اطراف محل زندگی خود ابتکار استفاده از عصای سفید را به کار برد و پس از آن بود که دو پژوهشگر آمریکایی قانون عصای سفید را نوشتند و ۱۵ اکتبر به عنوان روز جهانی نابینایان یا قانون عصای سفید تعیین شد. مفهوم این قانون این است که نابینا هم عضوی از جامعه متمدن است و حقوق اجتماعی مصرحی دارد و به جای ابراز ترحم حقوق او را باید رعایت کنیم.

چرا 15 اکتبر روز جهانی عصای سفید نام گرفت؟
در سال 1944 هنگام جنگ جهانی دوم، دکتر ریچارد ای هوور در بیمارستان نظامی ولی فورگ، عصای سفید را برای توان بخشی آسیب‌دیدگان جنگ به شکل امروزین آن درآورد. این عصا در ابتدا یک عصای ساده و چوبی به رنگ سفید بود. ولی دکتر هوور حدود یک هفته روی آن کار کرد تا چیزی را که الان به عنوان عصای سفید می‌شناسیم بیافریند. عصایی که هوور طراحی کرد یک عصایی پلاستیکی و بلند بود.

در ایدۀ اولیۀ هوور انعطاف و تاشدگی عصا از وسط بود که عصا را به چهار مفصل انعطاف پذیر تقسیم می‌کرد. پس از تاشدن نهایی، عصای یک متری به چیزی در حدود30سانتی متر کوتاه می‌شد و نگهداشتنش برای نابینایان بسیار راحت‌تر بود، چیزی که تا امروز در عصای سفید دیده می‎شود.

سال‌ها بعد یعنی 15 اکتبر 1964 در کنگره آمریکا لایحه‌ای در حمایت از حقوق نابینایان با عنوان «قانون عصای سفید» به امضای نمایندگان رسید و 15اکتبر را به عنوان روز عصای سفید یا همان روز جهانی نابینایان نام گذاری شد.

درست است که این عصا تأثیر مهمی در زندگی نابینایان داشت، اما سال‌ها پیش از آنکه هوور آن را به بسازد، لویی بریل فرانسوی خدمت دیگری به نابینایان کرد، خدمتی که راه ارتباطاتی مهم آنان با جهان بود. بریل که هنگام سه سالگی بینایی خود را براثر برخورد درفش کفاشی به چشمش از دست داد، در سال ۱۸۱۸ به همراه دوستان خود تصمیم گرفت مؤسسۀ ملی نابینایان جوان پاریس را تأسیس کند و به نابینایان آموزش دهد.

او خطی را با عنوان بریل ابداع کرد تا نابینایان با استفاده از آن به‌راحتی بتوانند خواندن و نوشتن بیاموزند. خط بریل یا خط برجسته شامل نقاط برجسته با اشکالی منظم روی مقوای نازک است که نابینایان از طریق لمس آن می‌توانند عبارات را درک کنند.

این خط تا امروز مهم‌ترین ابزار آموزشی نابینایان است و امکان تحصیل و مطالعه و بسیاری امور دیگر را برایشان فراهم می‌کند.

دربارۀ نابینایی
امروز به عنوان روز جهانی نابینایان انتخاب شده است اما در چنین روزی خوب است کمی هم دربارۀ نابینایی و عوامل آن صحبت کنیم. بیماری‌ها، حوادث، کهولت سن و وراثت مهم‌ترین عواملی هستند که موجب نابینایی می‌شوند. هر چند راه‌های درمان اندکی برای برخی از علل نابینایی وجود دارد، اما پیشگیری، مطمئن‌ترین راه جلوگیری از بروز این ضایعه است. همۀ افرادی که بینا هستند باید با حفظ نکات ایمنی هنگام انجام کارها و حرفه‌های مختلف، تغذیۀ مناسب، توجه به خواب کافی و دوری از نور آفتاب از چشمان خود مراقبت کنند.

به طور کلی علل نابینایی در کشورهای در حال توسعه و پیشرفته با یکدیگر متفاوت است. ۹۰درصد نابینایی و اختلالات بینایی در جوامع فقیر یا خیلی فقیر رخ می‌دهد و علت بروز آمار بالای نابینایی و اختلالات بینایی در این مناطق آب مروارید، تنبلی چشم، عیوب انکساری و دید کم، تراخم و علل خاص نابینایی در کودکان است.

آب مروارید یا کاتاراکت یکی از علل بسیار شایع نابینایی در دنیاست که به آسانی با هزینه مناسب و با جراحی قابل درمان می‌شود. حدود ۵۰ درصد افراد نابینای جهان از بیماری آب مروارید رنج می‌برند، در حالی که استفاده از عینک آفتابی و کلاه لبه‌دار می‌تواند با جلوگیری از رسیدن اشعۀ ماورای بنفش به چشم، مانع بروز آب مروارید شود.

جراحی آب مروارید بسیار آسان، کم‌خطر، بی‌درد و جزء پنج درمان مقرون به صرفه در دنیا است اما در بیشتر مناطق دور افتاده کشورهای در حال توسعه و فقیر، بسیاری از بیماران، به‌دلیل دسترسی نداشتن به امکانات درمانی چشم‌پزشکی ارزان، همچنان نابینا هستند و هنوز آب مروارید، مهم‌ترین عامل نابینایی باقی مانده است.

یک فرد نابینا به عنوان عضوی از جامعه باید از حقوق اجتماعی برخوردار باشد و بتوانند از امکانات رفاهی جامعه استفاده کنند. خیابان‌ها، پیاده‌روها، وسایل حمل‌ونقل و دیگر مکان‌ها باید به شکلی باشد که امکان حضور آنان در جامعه بدون ایجاد محدودیت، مهیا باشد.

بسیاری از نابینایان در زندگی روزمره با مشکلات متعددی مواجهند. آنها برای رفت‌وآمد خود به عصای سفید نیاز دارند اما به دلیل بی‌کیفیتی و یا گرانی این عصاها بسیاری مواقع با مشکل روبه‌رو می‌شوند. عمر عصای سفید اغلب به بیشتر از ۶ ماه نمی‌رسد و نابینایان ناچارند این وسیله را چند ماه یک بار عوض کنند.

از سوی دیگر نابینایان نسبت به دیگر افراد جامعه شانس کمتری برای اشتغال دارند زیرا سازمان‌های دولتی و خصوصی بسیاری از استخدام افراد نابینا سر باز می‌زنند و به همین دلیل نابینایان بسیاری با مشکلات معیشتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

حتی در روز جهانی نابینایان هم فقط می‌توان دربارۀ مشکلات آنان صحبت کرد زیرا زندگی معمولی در شهرها برای نابینایان ممکن نیست، بسیاری از خیابان‌ها برای آنان مناسب‌سازی نشده، افراد بینا آموزش‌های لازم را برای زندگی، کار و تحصیل در کنار نابینایان ندیده‌اند. استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی برای آنان دشوار است و همۀ این‎ها در کنار هم نابینایان را برای تحصیل و کار با مشکل مواجه می‌کند و ارتباطات اجتماعی آنان را بسیار کاهش می‌دهد. روز جهانی عصای سفید فرصتی برای تعمق دوباره دربارۀ این مشکلات است تا نابینایان هم مثل همۀ شهروندان امکان گذراندن زندگی روزمره را داشته باشند.

نابینایان موفقی که جهان را تغییر دادند
نابینایی محدودیت نیست، افرادی که قوۀ بینایی خود را از دست داده‌اند، با تکیه بر توانمندی دیگر حواس خود می‌توانند، بیاموزند، خلق کنند و در زندگی موفق باشند. اگر نگاهی به تاریخ علم و هنر جهان بیندازیم، مشاهیر بسیاری را خواهیم یافت که نابیناییی سد راهشان نبود و توانستند آثار علمی، هنری و ادبی بزرگی خلق کنند.

نابینایان موفقی که جهان را تغییر دادند

رودکی؛ شاعر بزرگ ایرانی (244 تا 329 هجری قمری)
ابوعبدالله جعفر بن محمد، متخلص به رودکی و مشهور به پدر شعر فارسی، یکی از موفق ترین روشندلان ایرانی به شمار می‌رود که نام و آوازه جهانی دارد. او در هشت سالگی حافظ کل قرآن شد و در تلاوت آیات مهارتی خاص پیدا کرد. در عرصۀ ادبیات، این نابینای پرتلاش و باذوق با تسلط بر زبان عربی، کلیله‌ودمنه را به نظم درآورد. ترانه‌های نغز، حکیمانه و ماندگار او بر افکار و آثار سخنورانی مانند فردوسی، سعدی، جامی و…، تأثیر ژرفی داشته است.

هلن کلر (۱۸۸۰- ۱۹۶۸میلادی)
نویسنده‌، فعال اجتماعی و مدرس آمریکایی، نخستین فرد ناشنوا و نابینایی بود که در دانشگاه تحصیل کرد. او یک مدافع خستگی‌ناپذیر حقوق افراد توان‌خواه بود.

کلود مونه (۱۸۴۰- ۱۹۲۶میلادی)
نقاش فرانسوی و بنیان‌گذار مکتب امپرسیونیسم بود. مونه تا سال ۱۹۰۷ همچنان مشهور بود اما کم‌کم مشکلات جدی‌اش آغاز شد و بینایی‌اش را از دست داد. حتی در شرایطی که وضعیت بینایی او روزبه‌روز بد‌تر می‌شد، هیچ‌گاه از نقاشی کردن دست نکشید. کلود مونه در پایان زندگی‌اش و در حالی که کاملاً نابینا شده بود، یکی از مشهور‌ترین آثار خود با عنوان «نیلوفرهای آبی» را نقاشی کرد.

فرانکلین دلانو روزولت (۱۸۸۲-‌ ۱۹۴۵میلادی)
سی‌ودومین رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا بود. روزولت معلولیت‌های متعددی از جمله اختلال در بینایی داشت. وی یکی از محبوب‌ترین رؤسای‌جمهوری تاریخ آمریکا بود.

استیو وندر (تولد: ‌۱۹۵۰ میلادی)
خواننده، ترانه‌سرا، تهیه‌کنندۀ موسیقی آمریکایی است. فهرستی نابینایان مشهور جهان بدون نام وی کامل نخواهد شد. وندر ترانه‌های بسیاری در حمایت از گروه‌های حقوق بشری و مبارزۀ بدون خشونت سروده است.

ری چارلز (۱۹۳۰- ۲۰۰۴میلادی)
نوازندۀ پیانو، موسیقدان آمریکایی و از خوانندگان سبک‌های جاز و ریتم و بلوز بود. او از پیشگامان موسیقی سول و پیانو بود که به شکل‌دهی صدای ریتم و بلوز پرداخت. چارلز را «تنها نابغۀ واقعی در این حرفه» می‌نامیدند.

آندری بوچلی (۱۹۵۸میلادی)
موسیقیدان ایتالیایی در ۱۲ سالگی در یک تصادف در جریان بازی فوتبال نابینا شد. او با وجود تسلط به پیانو، فلوت و ساکسیفون در مدرسۀ نابینایان ادامه تحصیل داد و دکترای حقوق دریافت کرد. بوچلی با خواننده‌های مشهور اپرا چون پاواروتی نیز همکاری داشته است.

حقوق اجتماعی نابینایان
‌براساس قوانین بین‌المللی افراد نابینا، حق بهره‌مندی از تمام امکانات رفاهی جامعه را دارند. موضوعی که روز جهانی نابینایان اساساً برای احقاق آن شکل گرفته است. آنان باید بتوانند از پیاده‌روها، خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و وسایل ترابری همگانی مانند هواپیما، قطار، اتوبوس، خودرو، کشتی، هتل‌ها، مکان‌های عمومی و مراکز تفریحی و مذهبی بهره‌برداری کنند. اگر محدودیتی برای سودجستن از این امکانات وجود داشته باشد، شخص یا سازمان مسئول باید در این زمینه پاسخ گوید.

رعایت حقوق نابینایان برای همۀ اصناف و در همۀ مکان‌های شهر ضروری است. رانندگان وسایل نقلیه، باید مراقب نابینایانی باشند که با عصای سفید در خیابان‌ها رفت وآمد می‌کنند. دولت، موظف است، نابینایان را به مشارکت در امور دولتی تشویق و امکان اشتغال آنان را فراهم کند.

در قانون حمایت از حقوق افراد توان‌خواه بخش قابل توجهی از خدمات مورد نیاز افراد نابینا و کم‌بینا مانند امکانات آموزشی، توا‌ن‌بخشی، حمایت‌‏های رفاهی و اجتماعی بر عهدۀ سازمان بهزیستی گذاشته شده است و این سازمان باید طرح ‏ها و برنامه‌‏هایی را برای افزایش استقلال و کیفیت زندگی افراد نابینا و کم‌بینا اجرا کند.

همچنین ارائۀ خدمات آموزشی و توان‌بخشی در مراکز تخصصی، پرداخت کمک هزینۀ معیشتی و تحصیلی، حق پرستاری و مددکاری، اجرای برنامه‌‏های توانمندسازی به شکل فعالیت‏‌های آموزشی، هنری و ورزشی و آموزش مهارت‏‌های شغلی برای افراد نابینا و کم‌بینا نیز از جمله وظایف این سازمان است.

نهادهای خیریه ازجمله مراکزی هستند که به افراد توان‌خواه از جمله نابینایان توجه خاصی دارند. نابینایان و کم‌بینایان بسیاری هستند که برای تأمین هزینه‌های درمان، خرید دارو، عینک، عصای سفید و امکانات آموزشی به کمک نیاز دارند. مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت از جملۀ این خیریه‌هاست.

نیکان در میان مددجویان خود افراد نابینا هم دارد و تلاش می‌کند بسته به نیاز آنان امکانات مختلفی برایشان تهیه کند، موضوعی که در شبکه‌های مجازی و اینستاگرام مؤسسه هم می‌توانید دربارۀ آن بخوانید.

نیکان حتی تا آنجا به نابینایان توجه دارد که در دوران کرونا برای خواهر و برادر نابینایی که هیچ امکان تفریح و آموزشی نداشتند شرایط آموختن موسیقی فراهم کرد.

امکانات درمانی و معیشتی برای نابینایان هم مثل هر نیازمند دیگری در نیکان تهیه می‌شود و در اختیار آنان قرار می‌گیرد. هرچه باشد این خیریه خود را حامی خانواده‌ها می‌داند و در روز جهانی نابینایان به یاد نابینایان نیازها و توانایی‌هایشان است.