در دورانی که رسانههای رادیویی و تلویزیونی در اوج قدرت بودند و بهنوعی سکاندار عرصۀ رسانه به حساب میآمدند،پادکست، به دور از زرقوبرق دستگاههای آنچنانی و تریبونهای قبضهشده، فقط با یک رکوردر و بستر اینترنت پا به دنیا گذاشت. زمانی که پدیدهای به نام پادکست پا به دنیا گذاشت، کمتر کسی فکرش را میکرد که روزی خودش بهعنوان یکی از بازوهای عملی و قدرتمند رسانهای به حساب بیاید.
پادکست در دنیا چند سالی است که همهگیر شده، ولی در ایران تقریباً از سال ۱۳۹۸ به بعد، به دلایل مختلفی خیلی فراگیر شد. در دنیای پرمشغلۀ امروز، گوشدادن به پادکست میتواند زمانهای مردۀ ما را به اوقات مفیدی تبدیل کند و همچنین راهی برای جبران کمبود مطالعه در کشور باشد. در حین رفتوآمدهای روزانه، زمانی که منتظر مترو یا تاکسی هستیم، هنگام آشپزی و نظافت خانه و حتی در زمانهای استراحت، میتوانیم با گوشدادن به پادکست مورد علاقۀ خود، هم مطلبی یاد بگیریم و هم از اوقات تلفشدۀ خود لذت ببریم.
پادکست چیست؟
در اکتبر سال ۲۰۰۳ و قبل از اینکه پادکست این نام را به خود ببیند، فردی به نام مت شیتر یک پادکست هفتگی را با عنوان
The BackStage Pass کلید زده بود. او قالب مصاحبه را برای پادکست خودش انتخاب کرده بود و در هر قسمت از پادکست خود، مهمانان ویژهای را دعوت میکرد. با اینکه در آن زمان هنوز پادکست بهعنوان نوعی رسانه شناخته نشده بود، پادکستهایش با اقبال خوبی مواجه شده بودند.
تاریخ تولد پادکست و اینکه توسط چه کسی نامگذاری شد، به زمان خیلی دوری برنمیگردد. در یازدهم فوریۀ ۲۰۰۴،
بن همرسلی روزنامهنگار
بیبیسی برای اولینبار در مقالهای که برای
گاردین نوشته بود اصطلاح پادکست را به این فناوری نسبت داد. پادکست را با نامهای نِتکست و هم میشناسند
.
به
گزارش سونیوز درصد بالایی از کاربران ایرانی از طریق
وب پادکست گوش میدهند و از اینترنت برای گرفتن پادکست استفاده میکنند. در این آمار، پادکستهای ایرانی به
هشت دستۀ اصلی تقسیم شدهاند و میزان مخاطب آنها نشان داده شده است. این دستهبندی عبارت است از
:
- مدیریت و کارآفرینی
- تاریخ و هنر
- روانشناسی و جامعه
- سلامت و سبک زندگی
- شعر و ادبیات؛
- علم و تکنولوژی
- کمدی و سرگرمی
در ایران اطلاعات دقیقی درزمینۀ تعداد شنونده و تعداد پادکست ثبت نشده است. اما دشواهد نشان می دهد که هر روز به تعداد تولید پادکست ها و مخاطبان آن افزوده می شود. طی دو سال اخیر، میتوان گفت این قالب از محتوا در حال بازکردن جایگاه ویژهای برای خود در زندگی مردم است.