اکثریت خاموش: آنها که هرگز پرواز نکرده‌اند!

کد خبر : 11560

20:20

1404/09/13

سونیوز: بر اساس تازه‌ترین برآوردهای جهانی، با جمعیت تقریبی ۸٫۱ میلیارد نفر در جهان، حدود ۶٫۴۸ میلیارد نفر تاکنون حتی یک‌بار هم سوار هواپیما نشده‌اند.

به گزارش آژانس خبری سونیوز، حدود ۸۰٪ مردم جهان هرگز پرواز نکرده‌اند. به عبارت دیگر، حدود شش‌میلیارد و نیم انسان هنوز پرواز را تجربه نکرده‌اند که این آمار باورنکردنی، تصویری واقعی و تلخ از دسترسی نابرابر به سفر هوایی ارائه می‌دهد. این آمار نه‌تنها ثابت می‌کند که بسیاری از مردم سراسر جهان از لذت پرواز محروم هستند، بلکه حکایت از شکافی عمیق در دسترسی به یکی از نمادهای مدرنیته دارد. در جهانی که صنعت هوانوردی سالانه نزدیک به ۴٫۵ میلیارد مسافر جابه‌جا می‌کند و شبکه‌ای پیچیده از ۱۰۰ هزار پرواز روزانه بافته است، ۶٫۴۸ میلیارد نفر بیرون از این دایره قرار دارند. این رقم معادل جمعیت تمام آمریکای شمالی، اروپا، آمریکای جنوبی و آفریقاست که هرگز صدای باند پرواز را از پنجرۀ هواپیما نشنیده‌اند.

پارادوکس «دهکدۀ جهانی»
جای تأسف دارد که در عصر «دهکدۀ جهانی» و «ارتباطات بی‌مرز»، ۸۰ درصد ساکنان این دهکده حتی نتوانسته‌اند یک‌بار هم منظره‌اش را از آسمان تماشا کنند! هرچند شبکه‌های اجتماعی به ما القا می‌کنند که جهان زیر پای ماست، اما فقط به صورت مجازی! در حالی که پرواز واقعی بر فراز آسمان پاریس، نیویورک، لندن و رم و حتی دریاها، اقیانوس‌ها، جنگل‌ها و کوه‌ها برای این شش‌و‌نیم میلیارد نفر یا رویاست یا آرزو!

ویترین عمومی برای توسعه خاص
صنعت هواپیمایی با تبلیغات فریبندۀ «سفر برای همه»، در عمل خدمت‌گذار همان ۲۰ درصد است. شرکت‌های هواپیمایی برای جلب رضایت مسافران خاص، باشگاه‌های ویژه و سالن‌های لوکس می‌سازند؛ غافل از اینکه واژۀ «همه» فقط همان اقلیتی را شامل می‌شود که اساساً می‌توانند بلیت خریداری کنند و این واقعیت تلخی است که همچنان پابرجاست.

فقر فراگیر
قیمت یک بلیت هواپیما اغلب معادل چند ماه درآمد میلیاردها نفر است. در کشورهایی با درآمد پایین، هزینه یک پرواز داخلی گاهی برابر با میانگین درآمد سالانه یک فرد است. این نابرابری اقتصادی، خود زاییدۀ نظام اقتصادی جهانی است که توسعه را در قطب‌های خاصی متمرکز نگه می‌دارد و نشان‌دهندۀ فقر فراگیر و ساختاری است.

مرکزگرایی
فرودگاه‌ها عمدتاً در مناطق صنعتی و شهرهای بزرگ متمرکز هستند. برای بسیاری از روستاییان در آفریقا، آسیا یا آمریکای لاتین، نزدیک‌ترین فرودگاه ممکن است روزها فاصله داشته باشد. حتی اگر کسی پول بلیط را داشته باشد، دسترسی فیزیکی به فرودگاه خود مانعی بزرگ محسوب می‌شود.

پارادوکس زیست‌محیطی
در واقع، همان ۲۰ درصدی که پرواز می‌کنند، مسئول بخش عمده‌ای از آلایندگی صنعت هواپیمایی هستند، اما پیامدهای تغییرات اقلیمی ناشی از آن را فقرا بیشتر تحمل می‌کنند. کسانی که کمترین سهم را در آلودگی ناشی از پرواز دارند، بیشترین آسیب را از پیامدهای آن می‌بینند. این مسئله تنها نشانه‌ای از نابرابری عمیق جهانی است. پرواز کردن به نمادی از «امتیاز طبقاتی» تبدیل شده است که دسترسی به آن نه بر اساس نیاز، که بر اساس توانایی مالی تعیین می‌شود. صنعت هواپیمایی، مانند بسیاری دیگر از صنایع، در چنگال نظام سرمایه‌داری جهانی گرفتار شده که سود را بر دسترسی عادلانه اولویت می‌دهد.

برخورداری عموم مردم از مسافرت با هواپیما، یکی از اهداف کلیدی در توسعۀ پایدار حمل‌ونقل هوایی به‌شمار می‌رود. برای اینکه سفر هوایی به یک کالا یا خدمت عمومی و قابل‌دسترس برای طیف وسیع‌تری از جوامع تبدیل شود و نه صرفاً یک امتیاز انحصاری برای ثروتمندان، بایستی دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی مجموعی از تدابیر کلان و خرد را در پیش گیرند. این تدابیر را می‌توان در چند محور اصلی دسته‌بندی کرد:

- ساخت فرودگاه‌های منطقه‌ای بر اساس پتانسیل‌های اقتصادی و صنعتی
- توسعۀ خطوط هوایی و تقویت زیرساخت‌های موجود
- ارائه یارانۀ ویژۀ پرواز برای دهک‌های پایین جامعه
- نظارت مستمر بر فعالیت شرکت‌های هواپیمایی
- تقویت رقابت سالم و جلوگیری از ایجاد بازار سیاه
- ارائه تسهیلات ویژۀ دولتی به شرکت‌های هواپیمایی خصوصی
- حذف مالیات بر بلیت‌های پرواز
- ارائه سوخت یارانه‌ای به هواپیماهای ایرلاین‌های دولتی و خصوصی
- گسترش همکاری بین‌المللی برای کاهش هزینه‌های سیستماتیک.

دسترسی عادلانه به حمل‌ونقل هوایی نیازمند یک برنامۀ جامع دولتی است و بایستی به‌صورت تدریجی اجرایی شود. با ارادۀ سیاسی و هماهنگی بین‌المللی، می‌توان هواپیما را از نمادی از تجمل به یک وسیلۀ حمل‌ونقل عمومی کارآمد و قابل‌دسترس برای بخش بسیار بزرگ‌تری از جمعیت جهان تبدیل کرد. چرا که رقم ۸۰ درصد تنها یک آمار ساده نیست، بلکه تصویری گویا از جهانی دوقطبی است. جهانی که در آن عده‌ای «جهانگردی» می‌کنند و عده‌ای دیگر حتی قادر نیستند از فقر محلی خود «فرار» کنند. تا زمانی که ساختارهای اقتصادی ناعادلانۀ جهانی تغییر نکند، این آمار تشدید و شکاف بین «مسافران پرواز» و «مسافران جاده‌ها» عمیق‌تر خواهد شد.