عکاسی یک حادثه هست. یک اتفاقی شگفت انگیز که می توان به واسطه دوربین، یک لحظه از گذر زمان، لحظه هایی از تاریخ که هرگز برگشت پذیر و پس گرفتنی نیستند را ثبت نمود تا آن لحظه های ثابت را همواره در قاب عکس با خود همراه داشت. البته هنر عکاسی تنها برای نگاه و تماشا نیست، بلکه یک نوع ارتباط حسی می باشد. چون اگر نتوان چیزی را که به آن نگاه کرد، احساس نمود، هرگز نمی توان درک کرد که دیگران از دیدن تصاویر چه احساسی دارند.
عکاسی یک فرآیندی رسانه ای برای ارتباط ایده ها و تفکر هاست.عکاسی، هنری خلاقانه است که امروزه به لطف پیشرفت تکنولوژی، کاربران گوشی های تلفن همراه، هنر و صنعت عکاسی فراگیر شده است. به طوری که هر کاربری هر لحظه از زندگی خود را که اراده کند به تصویر می کشد و به واسطه شبکه های اجتماعی به اشتراک می گذارد. در حالی که عکاسی در عصر ارتباطات به سادگی و بدون داشتن مهارت خاصی انجام می گیرد، در طول 182 سال حیات خود دست خوش تغییر و تحولات اساسی و شگرفی شده است.
عکاسان از زمان اختراع دوربین، درگیری های آپارتایدی، کشتارها و گورهای دسته جمعی و هر جنایت جنگی را به قاب تصویر کشیده اند و تاریخی مستند و مستدل را در قالب تصویر ثبت نموده اند چرا که تاریخ مصور نسبت به تاریخ شفاهی و مکتوب بسیار معتبر است. عکاسان در طول تاریخ دروغ ها را کشف، حقایق را هویدا و رسوایی حاکمان سودجو و فاسد را با لنز دوربین به نمایش گذاشته اند.
عکاسان در تمامی حوادث طبیعی و غیر طبیعی از طوفان، سیل، زلزله و سونامی گرفته تا صحنه اعتراضات مدنی، انقلاب های رنگی و خشونت بار و میادین جنگ حضور داشته و وقایع مستندنگاری و آن را به حال و آینده منتقل می کنند. عکس نیز مثل کتاب هزاران کلمه و مفهوم نهفته در خود دارد و گاهی فراتر از آن. یک عکس همانند سکوت، قدرت نمایش مفاهیمی را دارد که واژه ها از بیان آن قاصرند.
عکاس قدرت شگرفی در همراهی یک جامعه با خود دارد و می تواند تصویرگر مطالبات زیر پوستی و کف یک جامعه باشد. عکس و عکاس زبان گویا و چشم بینای کسانی هست که صاحبان قدرت هرگز نمی خواهند تصویری از آنان ببینند. حتی در خواب.
با یک دید هنری این چنین می توان گفت که یک عکاس با دوربین خود زندگی می کند و خوبی ها و زشتی های یک جامعه را بر حسب آنچه که به وقوع می پیوندد ثبت کرده و قضاوت را به تماشاگران امروز و فردا واگذار می نماید.
یک عکاس به عنوان تصویرگر لحظه ها، وقایع و رویدادهای خارج از کادر را در یک چارچوب و چهار ضلعی منظمی به نام قاب دوربین ثبت می کند. کاری که هیچ حاکم و سیاستمداری نمی تواند این جهان بی نظم را در یک چارچوب مشخص و منظم حتی برای لحظه ای تصور کند.
در جهانی که واقعیت ها و حقایق آن همانند یک فیلم چند هزار دقیقه ای بوده و یک ملت با حافظه تاریخی کُند و ضعیف همانند یک ماهی وقایع را در طول سرعت شاتر دوربین فراموش می‌کند، یک عکس می تواند سند محکمی برای تماشای سایه روشن های تاریخ باشد. وقایعی که عکاس با ثبت یک لحظه در کسری از ثانیه، راوی و نشانگر وقایع رویدادهای روشن و تاریک از گذر زمان برای حال و آینده است.
یک "عکس" ، "واقعیتِ عکس" نیست. بلکه عکسِ یک "واقعیت" است.
تصوبری واقعی از وقوع یک واقعیت.
تصویری که همیشه عکس نیست. اما آن عکس و هر عکسی ، همواره یک تصویر است.
دکتر فرید حیدری
فعال فرهنگی و رسانه ای
منبع :
وب سایت موسسه فرهنگی هنری فصل هنر