سردار اسکندر مومنی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری سیما، با موضوع بررسی ابعاد و پیامدهای ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان، در پاسخ به سوالی درخصوص تاثیر این ممنوعیت، بیان کرد: اکنون این تصمیمی است که گرفته شده و اعلام شده است و باید ببینیم که در عمل آیا این سیاست اعلامی به یک سیاست اعمالی مانند ۲۰ سال پیش تبدیل می‌شود یا خیر؟ در هر صورت جمهوری اسلامی ایران از هرگونه کاهش تولید و کشت مواد مخدر در افغانستان استقبال و کمک می‌کند و تمام رایزنی‌های لازم را با مجامع بین‌المللی انجام داده است که به موضوع کشت جایگزین، معیشت مردم و کاهش تولید مواد مخدر در افغانستان بپردازد. باید ببینیم در ادامه روند، به صورت اقدام عملی مشاهده خواهد شد یا خیر؟
با حضور ناتو در افغانستان کشت خشخاش افزایش یافت
وی گفت: در سال ۲۰۰۰ میلادی تولید مواد مخدر در افغانستان به زیر ۲۰۰ تن رسیده بود و مساحت سطح زیرکشت نیز به حدود ۷۰۰۰ هکتار رسیده بود. با حضور کشورهای عضو ناتو و مشخصا آمریکایی‌ها و حمایت آنها، در عرض دو دهه (بر اساس آمارهای سازمان ملل) میزان تولید به بیش‌از ۹۰۰۰ تن رسید.
وی یادآور شد: در حوزه مواد مخدر، ویرانی عظیمی در افغانستان برجای گذاشتند و غیر از این‌که مستنداتی وجود داشت و آمریکایی‌ها و هواپیماهای ناتو قاچاق مواد مخدر می‌کردند، اما به توسعه کشت دامن زدند و تنها موافقت و تشویق به کشت نبود، بلکه با کمک‌های فنی و تکنولوژیکی و دادن بذرهای پربازده و اصلاح بذرها، کمک کردند که حجم عظیم مواد مخدر در افغانستان تولید شود که بر اساس آمار رسمی سازمان ملل، بیش از ۹۰ درصد تریاک جهان در افغانستان تولید می‌شود.
مواد مخدر صنعتی در افغانستان تولید می‌شود
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در خصوص مواد مخدر صنعتی نیز توضیح داد: در دهه اخیر اگر مواد مخدر سنتی از افغانستان به سمت دیگر مناطق از جمله اروپا می‌رود، متاسفانه با حمایت کشورهایی که افغانستان را اشغال کردند و به‌ویژه پیش‌سازها از اروپا به افغانستان سرازیر شد.
به گفته دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، پیش‌سازها موادی هستند که به خودی خود غیرقانونی نیستند و جنبه‌های مصارف مختلف دارند. اما پایه اصلی تولید مواد مخدر مانند هروئین و شیشه این پیش‌سازها هستند که از اروپا به افغانستان می‌آیند و در آنجا به مواد مخدر صنعتی تبدیل می‌شود و برمی‌گردد.
حتما ما از کاهش کشت خشخاش در افغانستان استقبال می‌کنیم
مومنی خاطرنشان کرد: حتما ما از کاهش کشت خشخاش در افغانستان استقبال می‌کنیم اما این ممنوعیت باید شامل همه انواع تولید مواد مخدر به‌ویژه مواد مخدر صنعتی در افغانستان شود.
مومنی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: متاسفانه ما اکنون شاهد ورود انبوه پیش‌سازها از اروپا به افغانستان هستیم. در گزارش ماه قبل که اجلاس سالانه کمیسیون مواد مخدر در وین بود، رسما اعلام کردیم و هشدار دادیم و حتی یک سند همکاری با سازمان ملل نیز امضا کردیم.
باید هم با مواد مخدر صنعتی و هم سنتی مقابله کنیم
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما باید هم با مواد مخدر صنعتی و هم سنتی مقابله کنیم.
مومنی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این‌که موضوع مواد مخدر یک موضوع تک‌مولفه‌ای نیست و باید با هم دیده شود، گفت: واقعیت امر این است که حتما باید روی زمین در افغانستان اتفاقاتی بیفتد. پیشرفت و توسعه پایدار و معیشت، جایگزین حداقلی در افغانستان صورت گیرد.
وی ادامه داد: در سخنرانی بنده در سازمان ملل در اواخر اسفند، این پیشنهاد مطرح شد که مورد استقبال سازمان ملل نیز قرار گرفت و سند رسمی تبادل شد که این‌ها به سمت اتخاذ یک راهبرد و برنامه همه‌جانبه پایدار بروند.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر این‌که باید راهبردهای جدیدی برای این تحول منطقه‌ای جدید اتخاذ کنیم، گفت: در آبان ۱۴۰۰ یک کارگاه تخصصی برای تحولات افغانستان و تاثیر آن بر موضوع مواد مخدر تشکیل دادیم؛ دو جلسه ستاد را به این موضوع اختصاص دادیم و مجموعه اقداماتی که ایران باید صورت دهد و راهبردهایی که اتخاذ شده و سناریوهای موجود، تدوین و برای رییس جمهوری ارسال شد و با دستور ایشان به همه دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شد.
وی ادامه داد: ما آماده‌ایم و منتظر نماندیم تا منفعلانه عمل کنیم. بنابراین سناریوها مشخص شد، اما موضوعی که باید در داخل به آن توجه کنیم، تغییر الگوی مصرف است که از مواد مخدر سنتی به صنعتی انتقال یا افزایش پیدا نکند؛ تصمیماتی گرفته شد و وظایفی برای وزارتخانه‌های مختلف و نهادهای فرهنگ‌ساز برای پیشگیری از این موضوع و آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها برای چگونگی برخورد با این پدیده، تدوین شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به تصویب قانون اشاره کرد و گفت: لایحه توسط رییس قوه قضاییه برای دولت ارسال شد و امید است این لایحه سریع‌تر به مجلس ارسال شود. متناسب با شرایط موجود قوانین هم باید روزآمد شود.