سونیوز: اصطلاح «حقوق زنان در ایران» به مجموعه‌ ای از حقوق اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مدنی زنان در جامعه اطلاق می‌شود که هدف آن رفع تبعیض‌ ها و محدودیت‌های موجود علیه زنان است. از این رو دکترفرید حیدری، مدرس دانشگاه و فعال فرهنگی و رسانه ای در این یادداشت ابعاد مختلف مطالبات زنان را واکاوی کرده است.

جایگاه، مطالبات و حقوق زنان در جامعه ایران موضوعی پیچیده و چند وجهی است که تحت تأثیر عوامل تاریخی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی قرار دارد.

زنان در طول تاریخ ایران به‌ویژه در دوره پهلوی دوم، پیشرفت‌هایی در زمینه‌های آموزشی، اجتماعی و سیاسی داشتند. پس از انقلاب، قوانین و سیاست‌ها تحت تأثیر تفاسیر خاص از مسائل فقهی و دینی قرار گرفت و برخی از این دستاوردها محدود شد.

البته زنان در چند دهه اخیر پیشرفت های چشمگیری در حوزه آموزش داشته‌اند. امروزه بیش از نیمی از دانشجویان دانشگاه‌ها را زنان تشکیل می‌دهند و در بسیاری از رشته‌های تحصیلی حضور پررنگی دارند.  ولی با وجود  این پیشرفت‌های آموزشی، نرخ مشارکت اقتصادی زنان در ایران نسبتاً پایین است. بسیاری از زنان در مشاغل غیررسمی یا بخش‌های کم‌درآمد کار می‌کنند و موانع قانونی و فرهنگی  برای حضور آن‌ها در بازار کار وجود دارد.

یکی از اصلی‌ترین مطالبات زنان در ایران، برابری حقوقی در قوانین مدنی، خانواده، کار و اجتماع است. قوانینی مانند حق طلاق، حضانت فرزندان، ارث بری و شهادت در مراجع قضایی از جمله مواردی هستند که زنان مستقل و پیشرو در راستای تغییر آن ها تلاش می کنند. 

اغلب زنان خواستار حضور پررنگ در عرصه‌های سیاسی و تصمیم‌گیری هستند. هر چند زنان در مجلس و برخی نهادهای دولتی حضور دارند، اما سهم آن‌ها در پست‌های کلیدی برای تصمیم‌گیری‌هایی در سطح ملی محدود است. هر چند این موضوع در دولت چهاردهم نسبت به دولت های قبل رشد قابل توجهی داشته است. البته شواهد نشان می دهد در حال حاضر مطالبات اجتماعی زنان بیشتر از مطالبات سیاسی است. و  اکنون مهم ترین مطالبه اجتماعی بخش عمده ای از زنان به رسمیت شناختن حق انتخاب در نوع پوشش و حجاب است.

با وجود چالش‌ها، تغییرات اجتماعی و افزایش آگاهی در میان زنان و مردان جوان می‌تواند به پیشرفت حقوق زنان کمک کند. نسل جدید زنان ایرانی به دنبال دستیابی به حقوق بیشتر و مشارکت فعال‌تر در امور مختلف جامعه هستند و در این مسیر رسانه ها و شبکه‌های اجتماعی این فرصت را فراهم کرده اند که صدای خود را به گوش جهانیان برسانند و برای ایجاد اصلاحات اجتماعی کمپین ها و اعتراضات مدنی خود را رسانه ای کنند.

وضعیت فعلی زنان در ایران معجونی از محدودیت ها، پیشرفت‌ها و چالش‌هاست. زنان ایرانی در بسیاری از حوزه ها از جمله حوزه های آموزشی، فرهنگی، هنری و  مشارکت های اجتماعی پیشرفت های قابل توجهی داشتند، اما هنوز در حوزه های حقوقی و  سیاسی  و البته تا حدودی اقتصادی با موانع جدی و قانونی روبرو هستند. هر چند راه عبور از این موانع، اصلاح قوانین مربوط به آزادی های مدنی زنان است.

دز جامعه ی که از زنان در امور سیاسی و تبلیغاتی استفاده ابزاری می شود و به نوعی  همیشه پای زنان در میان است، پس قوانین جاری کشور نیز بایستی در رفع تبعیض های جنسیتی و ایجاد حقوق برابر اصلاح گردد و به مطالبات قانونی زنان به رسمیت شناخته شود.

 دکتر فرید حیدری
مدرس دانشگاه و فعال فرهنگی و رسانه ای 

موسسه فرهنگی هنری فصل هنر، مشاور و مجری پروژه های فرهنگی، هنری، رسانه ای و تبلیغاتی شماست. موسسه فرهنگی هنری به عنوان جامع ترین موسسه فرهنگی هنری شمالغرب کشور و اولین شرکت خلاق در حوزه صدا و تصویر با شعار « فقط تصور کن... ! » ، ایده ها و تصورات شما را ممکن می سازد.

           ارتباط با موسسه فرهنگی هنری فصل هنر/ کلیک کنید.

نویسنده : سونیوز