به گزارش آژانس خبری سونیوز، گسترش موزه های دنیا و همكاری همه جانبه ی علمی، فرهنگی و صنعتی، در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بین المللی و تدوین برنامه هایی مؤثر است كه دارای خطوط اساسی همكاری مشترك و دو جانبه بین مردم و موزه ها در سطح جهانی باشد.
بر اساس همین عقیده، در قطعنامه ی شماره ی پنج ِ دوازدهمین مجمع عمومی كمیته ی بین المللی موزه ها ایكوم (ICOM) كه در 28 مه 1977 میلادی درمسكو برپا شد، روز 18 مه برابر با 28 اردیبهشت به عنوان روز جهانی موزه ها اعلام شد و از آن سال در روز جهانی موزه درهمه ی كشورهای عضو، مراسمی به مورد اجرا گذاشته می شود.
تعریف موزه
بر مبنای تعریفی كه" ایكوم "از موزه می دهد ، موزه عبارت است از مكان گردآوری، نگهداری، مطالعه، بررسی كردن و به نمایش گذاشتن نعمتهای فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش، پژوهش و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنها.
معنای لغوی و اصطلاحی موزه
نام موزه از لغت فرانسوی Musee گرفته شده و به معنی مكانی است كه مجموعه بزرگی از آثار باستانی و صنعتی و چیزهای گرانبها را درآن به معرض نمایش می گذارند و دانشمندان، پژوهشگران، هنرمندان و... از آن استفاده می كنند. كلمه موزه را فرانسویان از لغت یونانی گرفته اند. موزه نام تپه ای در آتن بود كه در آن عبادتگاهی برای موزه ( الهه یونانی ) قرار داشت.
امروزه در كشورهای مختلف جهان موزه های متعدد آثار باستانی، مردم شناسی، طبیعی، حیوانات، وحوش و ... ، مجموعه ی تاریخی آن كشورها را بازگو می كند. فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی از طریق اشیاء و وسایلی كه در موزه ها جمع آوری شده، شناخته می شود. یكی از راههای شناخت اقوام گذشته و آشنایی با نحوه ی زندگی آنها، از طریق موزه ها به دانش آموزان و دانشجویان آموزش داده می شود.
تاریخچه موزه
پژوهشگران و متخصصان موزه داری، به دنبال ریشه یابی واژه ی موزه به مبداء هلنی * بسنده كرده و تاریخ موزه و تاریخگذاری این پدیده را این گونه تعریف كرده اند:
معبد خدایان هنر شعر و موسیقی كه بر فراز تپه ای در آتن قرار داشت، نخستین موزه ای است كه در تاریخ موزه ها از آن نام برده می شود و موزه آشمولین در شهر آكسفورد، نخستین موزه ای است كه آثار مشرق زمین را در خود محفوظ نگه داشته است.
نخستین موزه در قاره ی آسیا، موزه ی آرمیتاژ در لنینگراد روسیه است و اولین موزه ی ایران در سال 1295 ه.ش به نام موزه ی ملی ایران پایه گذاری و افتتاح شده است. سال 1746 م. را در تاریخ تحول و تكامل موزه ها، باید نقطه ی عطفی به شمار آورد؛ چرا كه در این سال نویسنده ی فرانسوی " لاخون دوسن ین " عقاید و اندیشه های نوینی را در مورد موزه عنوان كرد كه موجب تحرك و تسریع در بنیادگیری موزه ها شد. چهار سال پس از آن به سال 1750 م. اولین موزه ی واقعی جهان در قصر لوكزامبورگ بر پا شد.
موسسه فرهنگی هنری فصل هنر، مشاور و مجری پروژه های فرهنگی، هنری، رسانه ای و تبلیغاتی شماست. موسسه فرهنگی هنری به عنوان جامع ترین موسسه فرهنگی هنری شمالغرب کشور و اولین شرکت خلاق در حوزه صدا و تصویر با شعار « فقط تصور کن... ! » ، ایده ها و تصورات شما را ممکن می سازد.
ارتباط با موسسه فرهنگی هنری فصل هنر/ کلیک کنید.
اهداف موزه
هدفهای موزه را می توان بدین صورت خلاصه كرد:
1- یکی از اهداف موزه، نگهداری آثار گذشتگان و نمایش و انتقال آنها به آیندگان.
2- ارزیابی و قیاس میان پدیدارهای تاریخی، عملی، فنی، صنعتی و هنری ِ گذشته و حال.
3- یکی دیگر از اهداف موزه که میتوان نام برد، ایجاد و تقویت تفاهم میان ملل و اقوام است.
4- شناخت و نمایش سهم اقوال و ملل در فرهنگ و تمدن جهانی .
5- اعتلاء و بهبود میزان دانش محصلان، دانشجویان، پژوهشگران و ... .
6- جلوگیری از انهدام فرهنگ بومی و ایجاد سدی در برابر فرهنگهای نامأنوس، نیز از دیگر اهداف موزه است.
منشاء موزه ها، خواه در گنجینه های سلطنتی یا كلیسایی ِ قرون وسطا و یا در اطاقهای كوچك ِ حاوی اشیاء و نمونه های كمیاب كه در فاصله قرنهای شانزدهم و هجدهم میلادی گرد آوری شده، نهفته است.
انواع موزه ها
نخستین گونه بندی كه در ممالك بسیاری به قوه ی خود باقی است و همچنان دراسامی كمیته های تخصصی " ایكوم " انعكاس دارد، تمایز بین موزه های هنری ظریفه، هنرهای كاربردی، باستان شناسی، تاریخ، مردم شناسی، علوم طبیعی، دانش و تكنولوژی، موزه های منطقه ای محلی و موزه های تخصصی است.
در عین حال، سیر تحول موزه ها از جنگ دوم جهانی به این سو، به تدریج مرزهای بین رشته ها و مجموعه ها را از میان برداشته است. اكنون موجه تر به نظر می رسد كه موزه ها را به انواع زیر تقسیم كنیم.
1- موزه های هنری 2- موزه های تاریخی 3- موزه های تخصصی 4- موزه های علمی 5- موزه های فنی وصنعتی
1- موزهای تاریخی: آثار و اشیاء قدیمی را كه می توانند گویای زمینه و پیشینه ی مردم شناسی و باستان شناسی و تاریخی باشند درخود جای داده اند.
2- موزه های تخصصی: آثار تاریخی، هنری و فنی را به مناسبت های ویژه، درمعرض دید مردم قرارمی دهند. دو نوع این موزه ها را به موزه ها در هوای آزاد و موزه ی محلی مرسوم كرده اند.
3- موزه های علمی: گیاهان، جانوران، سنگها، خاكها، سنگواره ها و آنچه را كه دست بشر در خلق آنها دخالت نداشته است، تهیه و نگهداری می كنند كه به انواع موزه های تاریخی طبیعی، جانوران زمینی، گیاهان، ماهی ها و جانوران دریایی طبقه بندی می شوند. موزه های علمی، مواظبت شده ترین و فعال ترین موزه ها هستند.
موزه های علوم طبیعی می باید نقش ویژه درآگاه سازی و متقاعد ساختن مردم ایفا كنند و در سطح علمی، این موزه ها، اسنادی بالغ بر میلیونها نمونه هستند كه پیشرفت دانش را از دیدگاه رشته های متعدد میسر می سازند و دراختیار پژوهشگران می گذارند.
4- موزه های فنی و صنعتی: ساخته های فنی وصنعتی انسان را در زمینه های اختراعات، اكتشافات، وسایل نقلیه، ماشین آلات و مانند آنها به نمایش می گذارند و به نامهای موزه اختراعات، موزه اكتشافات، موزه ماشین آلات و موزه وسایل نقلیه و غیره موسوم شده اند.
5- موزه های هنری: آثار و اشیاء زیبایی درباره ی نقاشی، معماری و مجسمه سازی، هنرهای تزیینی و صنایع دستی، لوازم خانگی، موزه خط و خطاطی، كتاب و صحافی، موزه ی سرامیك و كاشی، موزه ی قالی و قالیبافی، موزه ی كنده كاری و منبت كاری و صنایع چوبی، موزه ی گوهری و گوهرها و بالاخره موزه ی منسوجات، طبقه بندی می كنند.
موزه های معروف جهان و ایران
درجهان موزه های معروف بسیاری وجود دارد، همچون موزه ی " لوور" در فرانسه ، موزه ی " بریتانیا " در لندن، موزه ی " بررا " در میلان، موزه ی " متروپولتین " در آمریكا، موزه ی " لنین گراد " در روسیه، موزه ی " ایتالیا " در رم و" ایران باستان " در تهران.
موزه ایران باستان: این موزه كه در سالهای 16-1314 ش. برای حفظ آثار ملی، اشیاء تاریخی و عتیقه ی ایران تأسیس شد پس از تصویب ِ قانون حفظ آثار ملی، در سال 1309 كه بنا بر آن دولت موظف به حفظ آثار ملی و نظارت درآنها بود بنیان نهاده شد. این موزه، دارای آثار گرانبهایی از تمدن ایران از هزاران سال قبل از میلاد تا زمان حاضر است.
موزه آستان قدس مشهد: اشیاء نفیس آستان مقدس و كتاب های آن قبلاً در چند حجره صحن نو قرار داشت تا این كه در سال 1316 ه.ش از محل درآمد آستان قدس، بنای موزه ی فوق شروع و در سال 1324 پایان یافت. مساحت آن 9398 متر مربع و دارای نفایس بسیاری است؛ ازجمله كتابخانه ی موزه از كتابخانه های درجه اول ایران است و از حیث نسخ نفیس خطی قدیمی و نسخ منحصر به فرد كه در طول چند صد سال گردآوی شده، كم نظیر است.
موزه ی مردم شناسی درتهران: این موزه در سال 1315 ه.ش تأسیس شد و هدف ِ آن معرفی زندگی طبقات مختلف ایران از دو قرن پیش تا امروز، آثار هنری، صنایع دستی، نوع كار و پیشه های آنان می باشد.
موزه پارس در شیراز: موزه ی كنونی پارس، همان باغ حكومتی است كه طرح آن را كریمخان زند ریخته بود تا این كه در سال 1314 ه.ش ، اداره ی كل باستان شناسی، قسمت شمال و شرق باغ را نرده های آهنی كشیده و كم كم اشیاء، آثار تاریخی و نفیس فارس و شیراز را در آن گردآوری كردند.
علاوه بر موزه های یاد شده، در رشت، اصفهان، كرمان و سایر استانها و شهرستانهای ایران نیز، اخیراً موزه هایی به وجود آمده است كه هر یك از آنها تاریخ مفصل و ارزنده ای از زندگی پیشینیان همان نقطه را در بردارد و تمدن اقوام گذشته را روشن می سازد.