سـونیـوز

پایگاه خبری تحلیلی

نسخه چاپی خبر

ایجاد پایگاه ملی نیاز اساسی مراغه در حوزه میراث فرهنگی

کد خبر : 2478
10:12
1401/02/15


آثار تاریخی متعدد مراغه، همان کهن‌شهری که در ردیف ۱۰ شهر دارای بافت تاریخی کشور قرار دارد، نیازمند کاوش و توجه ویژه مسئولان بوده و به عقیده بسیاری از کارشناسان، ایجاد پایگاه ملی نه تنها نیاز اساسی بلکه راهکار رفع بسیاری از مشکلات شهرستان در حوزه میراث فرهنگی است.


به گزارش سونيوز، مهمترین شاخص تاریخی مراغه تداوم تمدنی و شهرنشینی آن از دوران پیش از اسلام تا به امروز بوده است اما در هیچ‌یک از ۳۰۰ اثر ثبت ملی آن کاوش‌های باستان‌شناسی به صورت کامل انجام نشده و همین موضوع موجب شده تا گمانه‌زنی‌های بسیاری در مورد میراث فرهنگی وجود داشته باشد و اجرای هر طرح عمرانی و توسعه‌ای در اطراف آثار تاریخی نیز با چالش‌های بسیار مواجه شود.

تا جایی که ساماندهی محوطه رصدخانه از سوی شهرداری و میراث فرهنگی، ساخت‌وساز در قبرستان تاریخی آقالار و دیگر طرح‌های پیرامونی آثار تاریخی شهرستان با اما و اگرها و حاشیه‌های بسیاری همراه شود و در ارتباط با تاریخچه بسیاری از آثار همچون «معبد مهر» نیز شک و شبهه‌های فراوان وجود داشته باشد.

به گفته «یعقوب طالبی»، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه ایجاد یک پایگاه ملی بسیاری از چالش‌های پیش‌روی این شهرستان را مرتفع خواهد کرد و این پایگاه در سه قالب مختلف همچون پایگاه ملی شهر تاریخی مراغه، پایگاه ملی ایلخانی و پایگاه ملی رصدخانه دارای ظرفیت راه‌اندازی است.

یک مدرس دانشگاه در حوزه‌های معماری و حفاظت و مرمت آثار باستانی نیز می‌گوید: صیانت از یکپارچگی، اصالت، تمامیت و ارزش‌ برجسته آثار فرهنگی - طبیعی مراغه نخستین نتیجه ایجاد پایگاه ملی در این کهن‌شهر خواهد بود.

به گفته «بابک نیلوفری» این پایگاه ملی در صورت ایجاد در چهارچوب مدیریت یکپارچه و نظام‌مند با بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و توان علمی و تخصصی، ضمن ارتقای حفاظت از آثار، زمینه‌ ترویج و انتقال آنها به نسل‌های آینده را فراهم خواهد کرد.

نگاهی تاریخی به پایگاه‌های باستان‌شناسی

هسته اولیه پایگاه‌های باستان‌شناسی همچون پایگاه‌های شوش، تخت جمشید، هگمتانه، سیلک و غیره حدود یک قرن پیش شکل گرفت و پس از پایان جنگ تحمیلی نیز گسترش پایگاه‌ها در دهه ۷۰ آغاز شد.

ایجاد پایگاه‌ها در دهه هشتاد شمسی بار دیگر  گسترش یافت و حدود  ۶۵ پایگاه در قالب ملی و جهانی نیز طی سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۶ شکل گرفت؛ تفکیک پایگاه‌ها به صورت ملی و جهانی طی سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ انجام و پس از آن در سال ۱۳۹۲ بازنگری و ساماندهی مجدد شد.

گذری بر ظرفیت بی‌بدیل گردشگری در مراغه

شهر باستانی مراغه با دارا بودن صدها اثر تاریخی و ثبت ملی و نیز جاذبه‌های چشم‌نواز طبیعی، مقصدی بی‌نظیر و دلنواز برای گردشگرانی است که بازدید از میراث تاریخی را به کنکاش در دل جاذبه‌های طبیعت بکر دامنه‌های سهند گره می‌زنند و توجه به میراث فرهنگی آن می‌تواند زمینه پذیرش گردشگران خارجی در گستره‌ای وسیع را فراهم کند.

وجود گنبدها، مقبره‌ها، زیارتگاه‌ها، مساجد، پل‌ها، قلعه‌ها، حمام‌ها و موزه‌های تاریخی در کنار جاذبه‌ها و مناطق گردشگری سرشار از زیبایی‌های طبیعی، مراغه را به نقطه عطفی در زمینه گردشگری تبدیل کرده است.

وجود باغ‌های سرسبز و زیبا نه تنها در حاشیه، بلکه در درون شهر تاریخی مراغه، این پایتخت چند دوره ایران‌زمین و خطه آذربایجان را به باغ‌شهری جذاب تبدیل کرده است.

در مورد تاریخ شگرف و سراسر افتخارآمیز این کهن‌شهر همان بس که در دوره مادها و ایلخانان بارها پایتخت این مرز و بوم بوده و وجود آثار به یادگار مانده از آن دوران، مهر تاییدی بر تاریخ و پیشینه پرطمطراق این خطه است.

اوج شهرت مراغه به عهد هلاکوخان و پایتختی آن در این دوران باز می‌گردد که شکوه و افتخار خود طی آن دوره را نیز مرهون تلاش‌های بی‌بدیل خواجه نصرالدین طوسی، دانشمند و فیلسوف بزرگ و شهیر ایرانی است و به همین دلیل ۱۶ اردیبهشت همزمان با روز بسته شدن زیج ایلخانی (شروع به کار رصدخانه مراغه) به عنوان روز مراغه انخاب شده و امسال این روز با حضور وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گرامی داشته می‌شود.


نویسنده : سونیوز
پژوهشیار