«منطق الطير»، توصيفى است از سفر مرغان، به‌سوى سيمرغ و ماجراهايى كه در اين راه بر ايشان گذشته و دشوارى‌هاى راه ايشان و انصراف بعضى از ايشان و هلاك شدن گروهى و سرانجام رسيدن «سى مرغ» از آن جمع انبوه، به زيارت «سيمرغ». در اين منظومه، لطيف‌ترين بيان ممكن از رابطه حق و خلق و دشوارى‌هاى راه سلوك عرضه شده است.
"آذربایجان دیلینده منطق الطیر" از دیگر آثار درخشان استاد یوسف اعظمی، شاعر، نویسنده و مترجم تبریزی می باشد .این کتاب همانگونه که از نامش پیداست،ترجمه و تلخیص منطق الطیر عطار نیشابوری به زبان ترکی آذربایجانی است. این مترجم در این اثر خود منطق الطیر را به صورت منظوم و منثور ترجمه کرده و شکل داستانی کتاب را حفظ کرده است.ضمن اینکه ترجمه نیز مانند سایر ترجمه هایش مبتنی بر وزن عروضی متن اصلی کتاب بوده است.
بخشی از داستان شیخ سمعان یا شیخ صنعان را با ترجمه استاد یوسف اعظمی را در وب سایت موسسه فصل هنر بخوانید.