سـونیـوز

پایگاه خبری تحلیلی

نسخه چاپی خبر

مذاکرات وین؛ از شکاف در تیم آمریکا تا فرار به جلو از گردنه سخت تصمیم‌گیری

کد خبر : 2093
12:32
1400/11/06


درحالی که مذاکره کنندگان در گفت‌وگوهای رفع تحریم‌ها در وین سرگرم تدوین متون پایانی هستند و احتمال شکل‌گیری توافق نهایی همچنان وجود دارد، کاخ سفید با طرح موضوعات انحرافی تلاش می‌کند تا با فرار به جلو از گردنه تصمیم‌گیری‌های دشوار سیاسی عبور کند.


به گزارش سونيوز، آمریکا در تازه‌ترین کارزار تبلیغات انحرافی در بحبوحه مذاکرات رفع‌تحریم‌ها، بدون اشاره به آمادگی این کشور برای عمل به تعهداتش اعلام کرده است که برای برای دیدار مستقیم با جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد.

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روز دوشنبه مدعی شد: ما به صورت دائم این موضع را داشته‌ایم که تعامل مستقیم با ایران در مورد مذاکرات برجام و سایر مسائل از جمله قالب های دوجانبه و چند جانبه مفیدتر خواهد بود.

هم زمان یک مقام آمریکایی که نامش فاش نشده است، به رسانه های مختلف بین المللی گفته است ما آماده ایم با ایران به صورت مستقیم دیدار کنیم تا گفت و گوهای احیای برجام را که تاکنون از سوی شرکای اروپایی به نمایندگی از واشنگتن مورد مذاکره قرار گرفته است، به نتیجه برسانیم.

این درحالیست که سیاست هوشمندانه تیم مذاکره کننده ایران در وین تاکنون یکی از بزرگترین فضاسازی‌ها و کارزارهای تبلیغاتی غرب را با محوریت آمریکا خنثی کرده است. از کارت سوخته تعیین ضرب‌الاجل‌های ساختگی با چاشنی هراس از پیشرفت‌های اتمی ایران تا دام توافق موقت به منظور رفع پاره‌ای از تحریم‌ها در برابر اعمال محدودیت‌های هسته‌ای، رنگ باخته است و اکنون قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفت‌وگوها این واقعیت را پذیرفته‌اند که اقدامات آمریکا با خروج از برجام و تحمیل سیاست فشار حداکثری، یک اقدام یکجانبه، خودسرانه، غیرقانونی بوده و نباید تکرار شود.

طرف‌های غربی طی دو ماه گذشته تلاش کردند تا با ایجاد ضرب‌الاجل‌های ساختگی از یک‌سو و ارائه برخی وعده‌ها از سوی دیگر، ایران را تحت فشار قرار دهند اما موضع اصولای جمهوری اسلامی ایران در مذاکره برای دست‌یابی به توافقی که منافع مردم ایران را تامین کند، همچنان پابرجا مانده است.

آخرین ترفند و جنگ روانی غربی‌ها طرح نخ‌نمای توافق موقت بود که با نوعی کج‌تابی و اقدام مغرضانه از سوی محافل غربی و رسانه‌های فارسی‌زبان وابسته به طرف‌های غربی به صورت همزمان مطرح اما با واکنش قاطع جمهوری اسلامی ایران مواجه شد. مقامات جمهوری اسلامی ایران در وین و تهران تاکید کردند که توافق موقت هیچ وقت در دستور کار نبوده است و ایران به دنبال دست یابی به توافق پایدار و قابل اتکا است.

اکنون مذاکرات وارد مراحل حساس تدوین متون پایانی شده است. رایزنی‌ها در این رابطه از یکشنبه گذشته که دیپلمات های ارشد گروه ۱+۴ و ایران برای نخستین بار در دور هشتم تشکیل جلسه داده‌اند شدت گرفته و جلسات پی‌درپی هیات های مذاکره کننده جریان دارد.

به گفته میخائیل اولیانوف مذاکره کننده ارشد روسیه، طرف‌ها سرگرم چانه زنی روی بخش‌های مهم متون هستند اما «هنوز برخی از مسائل باقی مانده است.» او یکشنبه‌شب به خبرنگاران گفت که مذاکره کنندگان مشغول گفت‌وگو درباره «یکی از مسائل مهم و با اولویت بالا» هستند. وی تعیین ضرب‌الاجل‌های ساختگی طرف‌های غربی را رد اما تصریح کرد که مذاکرات باید ظرف چند هفته آینده به جمع‌بندی برسد.

شنیده‌ها حاکیست که مسائل مهم مورد اشاره اولیانوف تضمین‌ها و راستی آزمایی رفع تحریم‌هاست که پیشرفت در این زمینه به گام‌های ضروری، معنادار و اقدام محور ایالات متحده بستگی دارد. در عین حال گفته می‌شود که تیم مذاکره کننده ایران ایده‌های کاملا اجرایی و عملیاتی را با واقع‌نگری در حوزه تضمین ارائه کرده و برخی از آن‌ها به کلمات تبدیل شده است.

اندیشکده انگلیسی چتم هاوس اخیرا در یادداشتی پیرامون مذاکرات وین نوشته است: درحالی که اشتیاق برای دست یابی به توافق در میان تمام طرف‌های مذاکره کننده بالاست اما خطر هرگونه اشتباه محاسباتی و اقدام شتاب‌زده بر روند گفت‌وگوها سایه افکنده و می‌تواند یک بار برای همیشه منجر به حصول توافق یا شکست مذاکرات شود.

این یادداشت با اشاره به اینکه دستیابی به یک توافق محکم و پایدار نیازمند تصمیمات سیاسی مهم در مورد رفع تحریم‌ها، تمهیدات اجرایی و تضمین‌ها است به بیش از یک هزار و ۵۰۰ تحریم غیر قانونی که در دولت ترامپ علیه ایران وضع شده اشاره کرده و می افزاید: درحالی که ایران خواستار رفع تمامی تحریم های دوران ترامپ است، اما بعید است که دولت بایدن تحریم های غیرهسته‌ای را رفع کند.

بر اساس این یادداشت، تضمین به پایبندی ایالات متحده و راستی آزمایی رفع تحریم‌ها برای ایران حیاتی است چرا که « تهران علیرغم پایبندی به برجام، با خروج آمریکا از توافق سرخورده شد و به همین خاطر تمایلی برای بازگشت بدون تضمین لغو تحریم‌های آمریکا ندارد. »

چتم هاوس به این ترتیب نتیجه گرفته است که درخواست ایران برای تضمین تداوم اجرای برجام و مزایای اقتصادی آن در صورت خروج مجدد آمریکا از این توافق یکی از مسائل باقی مانده در روند مذاکرات است. ایران بر اساس این یادداشت نمی‌خواهد بدون دریافت تضمین‌های کافی در برابر تحریم‌های بیشتر ایالات متحده، اقتصاد خود را در دام سابق بیندازد.

چتم هاوس در عین حال به این نکته اشاره کرده که هرچند خواسته ایران برای دریافت تضمین قابل درک است، اما جو بایدن - با داشتن اکثریت شکننده در کنگره - بعید است سرمایه سیاسی خود را صرف یک توافق محدود با ایران کند. به تعبیر این اندیشکده انگلیسی، سایر امضاء‌کنندگان برجام باید دست به کار شوند تا از مزایای اقتصادی توافق در برابر اقدامات بالقوه دولت‌های آینده ایالات متحده محافظت کنند.

در وین نیز درحالی که گفت‌وگوها به گردنه سخت تصمیم‌گیری‌های آمریکا رسیده است، گزارش‌ها از شکاف در اردوگاه مذاکره‌کننده آمریکایی حکایت دارد.

یک نشریه آمریکایی با اشاره به اختلافات پیش‌آمده در تیم آمریکایی در وین، نوشت چند عضو دیگر این تیم از مذاکرات رفع تحریم‌های ایران کنار کشیده یا وین را ترک کردند.

نشریه «وال‌استریت ژورنال» بامداد سه‌شنبه خبر داد که دو عضو دیگر تیم مذاکره‌کننده آمریکایی به دلیل اختلاف نظر با مواضع «رابرت مالی» سرپرست این تیم در قبال ایران، مذاکرات وین را ترک کرده و به واشنگتن بازگشتند.

وال‌استریت ژورنال به نقل از افراد مطلع از روند مذاکرات وین نوشت: «با رسیدن مذاکرات به مرحله حساس، در تیم مذاکره‌کننده آمریکا بر سر سخت‌گیری با تهران و زمان خروج از مذاکرات، اختلاف‌هایی پدید آمده است». بر اساس این گزارش، برخی از اعضای تیم آمریکا پس از اصرار به رویکرد سخت‌گیرانه‌تر در مذاکرات رفع تحریم‌های ایران، تیم را ترک کردند یا از مذاکرات کنار کشیدند.

این شکاف و آشفتگی در تیم مذاکره کننده آمریکایی در مقطع حساس گفت‌وگوها، در حالیست که ایران حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای مشارکت در مذاکرات با هدف حفظ توافق نشان داد و اینک این انتظار مشروع را دارد تا طرف مقابل به طور متقابل رویکرد مسئولانه‌ای در پیش گرفته و مسیر تحریم‌های غیرقانونی که برجام را که به تعبیر خود آن‌ها به پوسته‌ای خالی تبدیل کرده است، معکوس کنند.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه دوشنبه گذشته طی اظهار نظری بیان داشت: مهم این است که همه اطراف مذاکرات در وین پذیرفته‌اند که نباید آنچه در سال‌های گذشته با  خروج غیرقانونی ایالات متحده اتفاق افتاد، تکرار شود. لذا اصل این موضوع که تضامین باید اندیشیده شود مورد توافق همه است.

وی تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران به دنبال حصول توافق پایدار و قابل اتکاء است و در این زمینه اخذ تضمین عنصر مهمی در مسیر مذاکرات است.


نویسنده : سونیوز
پژوهشیار