سـونیـوز

پایگاه خبری تحلیلی

نسخه چاپی خبر

بی‌تدبیری در انتقال آب ارس به تبریز

کد خبر : 1319
19:36
1400/05/10


رئیس مرکز پژوهش مهندسی و علوم آب دانشگاه تبریز گفت: اگر به سیاست های کلی ابلاغی رهبری حوزه آب عمل می شد، کشور با همین منابع محدود فعلی امروز به جای درگیر شدن با بحران آب در مناطقی مانند خوزستان، یکی از کشورهای پرآب دنیا بود.


به گزارش سونیوز، جلال شیری یکشنبه در نشست تخصصی بررسی مسائل و مشکلات حوزه آب که توسط سازمان بسیج اساتید دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی آذربایجان شرقی در دانشگاه تبریز برگزار شد، اظهار داشت: ایران کشوری کم آب و در کمربند خشک و نیمه خشک دنیاست که متوسط بارش در آن کمتر از متوسط جهانی است و در سال آبی جاری یه وضوح شاهد این موضوع و تأثیر مستقیم و غیرمستقیم آن بر کاهش روان آب های سطحی و زیرسطحی و حجم آب های زیرزمینی هستیم و قدم نخست برای مواجهه با این بحران پذیرش این موضوع از سوی مردم و البته مسئولان است که علاوه بر کاهش نزولات جوی در مقایسه با بلند مدت، درجه حرارت هوا نیز در همین بازه زمانی افزایش یافته است.

وی خاطرنشان کرد: البته بحران آب فعلی دفعتاً به وجود نیامده و در طول سالیان موضوعی عیان و آشکار بوده که متخصصان حوزه آب نسبت به آن هشدار داده اند اما غفلت های مدیریتی در دولت های مختلف سبب شده تا اکنون این بحران هم برای متولی عرضه و هم مصرف کننده مشکل ساز شود و برای بررسی این غفلت مدیریتی ظاهری نباید معضل را به صورت بخشی و نتیجه عملکرد حوزه هایی مانند کشاورزی، سدسازی، مردم و یا صنعت ببینیم بلکه ریشه این مشکل را باید در خلأ موجود در حکمرانی مطلوب آب جستجو کنیم در حالی که ایران سابقه و محتوای غنی و قابل اتکایی در این خصوص دارد.

معاون علمی پژوهشی بسیج اساتید آذربایجان شرقی عواملی چون افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنعتی را دلیل افزایش مصرف آب عنوان و تصریح کرد: در این بین مسئولان عملکرد قابل قبولی در زمینه حکمرانی آبی نداشته و دچار آفت بخشی نگری شده اند به گونه ای که بخش عرضه آب به دنبال کاهش مصرف و مصرف کننده ای مانند بخش کشاورزی برای افزایش تولید نیازمند مصرف بیشتر آب است اما با وجود تعارض اهداف این دو بخش می توان با اعمال حکمرانی درست آبی در مورد راندمان و بهره وری مصرف نیازهای هر بخشی را برآورده کرد، موضوعی که قابل تقلید و کپی برداری از کشورهای غربی نیست و مسئولانی که در طول این سال ها با تأیید و امضای طرح های غیرکارشناسی و تقلیدی در حوزه آب، مشکلات فعلی مانند بحران آب خوزستان را رقم زده اند، باید در مورد عملکرد خود پاسخگو باشند.

وی ادامه داد: در حالی که عده ای از مسئولان عاشق تقلید و کپی برداری از غرب به دنبال اجرای چنین سیاست هایی در حوزه آبی کشور نیز هستند، باید بگوییم که راهکار مشکل و بحران فعلی در بازگشت به اصول کلی نظام در حوزه آب است که سال ۱۳۷۹ توسط مقام معظم رهبری در پنج حوزه ابلاغ شده، حوزه هایی مانند ایجاد نظام جامع مدیریت آب بر اساس اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمینی در حوزه های آبریز، ارتقاء بهره وری آب با توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی و سیاسی آن در استحصال، عرضه، نگهداری و مصرف، موضوع بازچرخانی آب، تدوین برنامه جامع متناسب سازی امور حوزه آب و بکارگیری دیپلماسی آبی برای جلوگیری از خروج آب از کشور سیاست های نخبگانی بوده اند که ۲۱ سال پیش توسط رهبری تدوین و ابلاغ شده اند.

شیری اظهار داشت: با وجود چنین پشتوانه سیاسی و محتوایی غنی، به دلیل تلقی نادرست مسئولان در خصوص نامحدود بودن منابع آبی، نبود اراده اجرایی قوی، تمایل به تقلید از عملکرد آبی کشورهای غربی، سنگ اندازی و مانع تراشی برای طرح های تخصصی و علمی و عدم وجود نگاه های فرابخشی، چنین سیاست های مترقی و نخبگانی نه تنها مورد توجه قرار نگرفته اند بلکه هر روز از آنها فاصله گرفته شده و نتیجه آن علاوه بر بحران فعلی خوزستان این بوده است که طرحی مانند انتقال آب ارس به تبریز چند میلیون نفری و سرنوشت آبی آن معطل چند شرکت خصوصی و بی تدبیری های متعدد در این خصوص باشد در حالی که با عمل به سیاست های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری نه تنها اکنون با هیچ یک از این معضلات دست به گریبان نبودیم، بلکه ایران با منابع آبی موجود نیز یکی از کشورهای پرآب دنیا محسوب می شد.

رئیس مرکز پژوهش مهندسی و علوم آب دانشگاه تبریز با تاکید بر لزوم توجه به مشارکت مردم به عنوان عنصری کلیدی در مدیریت و حکمرانی مطلوب آب گفت: حرکت‌هایی مانند ایجاد تعاونی های آب بران با هدف دخالت و مشارکت علمی مردم در حوزه مدیریت آب باید مد نظر مسئولان باشد چرا که حکمرانی آبی قابل تقلید و کپی نبوده و تابع مختصات داخلی و منوط به استفاده از توان متخصصان و مشارکت عمومی است و نهضت استادی بسیج آماده هر گونه همکاری از طریق احصاء راهکارها و ارائه آن به صورت بسته های پیشنهادی به دولت آینده است تا شاید باری از دوش مردم کشور برداشته شده و مشکلات استان هایی مانند خوزستان حل شود چرا که این مشکلات در صورت تداوم روندهای فعلی گریبانگیر دیگر استان ها و مناطق کشور نیز خواهد شد و جلوگیری از بروز چنین شرایطی نیازمند بستن کمر همت توسط دولتی جوان و انقلابی با رویکردی جهادی است.


نویسنده : سونیوز
پژوهشیار