سـونیـوز

پایگاه خبری تحلیلی

نسخه چاپی خبر

روز جهانی مراقبت پرواز

کد خبر : 11273
23:46
1404/07/28


سونیوز: تصور کنید در آسمانی شلوغ، بالای سر شهرها و اقیانوس‌ها، هزاران مسافر در حال حرکت هستند. این تصویری از نظم و آرامش است، اما این آرامش، یک معجزه روزانه است؛ معجزه‌ای که توسط چشمانی نامرئی و ذهن‌هایی فولادین خلق می‌شود. آنها ساکت‌ترین قهرمانان آسمان‌اند؛ کسانی که هرگز اشتباه نمی‌کنند، زیرا قیمت یک اشتباه، بسیار گزاف است. این داستان، روایت «نگهبانان نامرئی آسمان» است.


به گزارش آژانس خبری سونیوز، داستان مراقبت پرواز، برخلاف بسیاری از فناوری‌های مدرن، نه با یک اختراع، که با یک فاجعه آغاز شد. در ۷ اکتبر ۱۹۱۱، نخستین برخورد مرگبار هواپیماها در آسمان فرانسه رخ داد. این حادثه تلخ، زنگ خطری بود که نشان می‌داد با گسترش پروازها، آسمان به بستری بالقوه خطرناک تبدیل خواهد شد. ضرورتی که از دل یک تراژدی متولد شد.

مراقبت پرواز. خدمتی که نگهبان بی‌ادعای آسمان‌هاست و مأموریت آن  جلوگیری از برخورد هواپیماها، ایجاد جریان روان برای ترافیک هوایی و ارائه اطلاعات نجات‌بخش در لحظات حساس است. به پاس فداکاری این مردان و زنان، فدراسیون جهانی کنترلرهای ترافیک هوایی، روز بیستم اکتبر را به نام آنان ثبت کرده است؛ روزی برای قدردانی از کسانی که سفر ایمن میلیاردها مسافر در سال را ممکن می‌سازند. اما تاریخچه مسیر تبدیل این ضرورت به یک شبکه جهانی، داستانی از نبوغ و تلاش است که اکنون آن را مرور می کنیم.

دهه ۱۹۲۰: نخستین گام‌ها: در فرودگاه کرویدون لندن، از پرچم برای هدایت هواپیماها استفاده می‌شد. این اقدام ساده، نخستین شکل مراقبت پرواز بود.

دهه ۱۹۳۰: تولد رسمی: ایالات متحده نخستین سامانه مراقبت پرواز را در فرودگاه نیوآرک راه‌اندازی کرد. در این دوره، کارکنان با نگاه کردن از پنجره و استفاده از تخته‌سیاه، موقعیت هواپیماها را ثبت می‌کردند.

جنگ جهانی دوم: جهش فناوری: توسعه رادار، انقلابی در این حوزه ایجاد کرد. حالا کنترلرها می‌توانستند هواپیماها را روی صفحه نمایش ببینند، حتی زمانی که از دید مستقیم خارج بودند.

۲۰ اکتبر ۱۹۶۱: بنیان‌گذاری یک نهاد جهانی: در این تاریخ، «سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی» (ایکائو - ICAO) تأسیس شد. این سازمان، استانداردهای جهانی برای مراقبت پرواز تعریف کرد و هماهنگی بین کشورها را ممکن ساخت. به پاس این تلاش‌ها، ۲۰ اکتبر به عنوان «روز جهانی مراقبت پرواز» نامگذاری شد.


ذهن‌هایی که هرگز نمی‌خوابند: پشت پرده پراسترسترین شغل جهان

کار یک کنترلر ترافیک هوایی، چیزی فراتر از یک شغل عادی است؛ آنان در هر ثانیه، تصمیماتی می‌گیرند که نتیجه آن، مسئولیت جان صدها انسان است. یک لحظه حواس‌پرتی یا یک تفسیر کوچک نادرست، می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ بینجامد.

آنها با حجم انبوهی از داده‌ها — شامل سرعت، ارتفاع، مسیر، موقعیت هواپیماهای دیگر و شرایط جوی — سروکار دارند و باید در کسری از ثانیه، بهترین تصمیم را بگیرند. این حرفه، ترکیبی است از دانش عمیق هوانوردی، مهارت‌های ارتباطی شفاف و مختصر، و ذهنی تحلیلگر که تحت شدیدترین فشارها، آرامش خود را حفظ می‌کند.


شبکه نامرئی اتصال جهان
وقتی بار دیگر سوار هواپیما شدید و به آسمان بی‌کران نگاه کردید، به این فکر کنید که در همان لحظه، هزاران نفر در سراسر جهان، مشغول هماهنگی حرکتی هستند که شما بخش کوچکی از آن هستید. آنها را نمی‌بینید و صدایشان را نمی‌شنوید، اما حضورشان در هر پروازی، ضرورتی غیرقابل انکار است.

روز جهانی مراقبت پرواز، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ یادآوری است بر شکنندگی امنیت در عصر پیچیدگی. یادآوری این که پشت صحنه فناوری‌های پیشرفته، انسان‌هایی با تمرکز و تعهدی مثال‌زدنی ایستاده‌اند تا سفر ما در آسمان، همچنان ایمن‌ترین روش سفر باقی بماند.

این روز، فرصتی است برای کنجکاوی بیشتر و درک عمیق‌تر از شبکه نامرئی که جهان ما را به هم متصل نگه داشته است.

فرض کنید هر روز حدود صد هزار پرواز در سراسر جهان برخاسته و فرود می‌آیند. این حجم عظیم، تنها به لطف نظارت دقیق کنترلرهای ترافیک هوایی است که سفرهای هوایی را به ایمن‌ترین شکل ممکن تبدیل کرده‌اند. این متخصصان، فرماندهان نامرئی آسمان‌ها هستند که هواپیماها را از لحظه خزیدن روی تاکسی‌وی تا پرواز در آسمان و حتی در شرایط سخت جوی و بحران‌های ناگهانی، هدایت می‌کنند. آنان در برج‌های مراقبت، واحدهای کنترل تقرب و مراکز کنترل منطقه‌ای، با چشمانی تیزبین و ذهنی متمرکز، شبانه‌روز و حتی در تعطیلات، مراقب ایمنی پروازها هستند. این مسئولیت چنان سنگین و پرتنش است که این حرفه در زمره پنج شغل پراسترس جهان جای دارد.

این خدمت عظیم، در قالب سرویس‌های تخصصی مانند کنترل ترافیک هوایی، کنترل منطقه‌ای، کنترل تقرب و خدمات اطلاعات پروازی ارائه می‌شود. در قلب این سیستم، فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند رادارهای اولیه و ثانویه قرار دارند که همچون چشمانی جادویی، موقعیت هر هواپیما را با دقت رصد می‌کنند. امواج الکترومغناطیسی به بدنه فلزی هواپیماها برخورد کرده و بازمی‌گردند و نقشه‌ای زنده از آسمان را پیش روی کنترلر می‌گذارند. این سیستم‌ها نه تنها موقعیت، بلکه ارتفاع، شناسه و حتی سرعت هواپیماها را نیز نمایش می‌دهند.

اما فراتر از فناوری، این انسان‌ها هستند که با مهارت و هوشمندی خود، این سیستم پیچیده را مدیریت می‌کنند. آنان با بهره‌گیری از سامانه‌هایی مانند هشدار خطر تصادف، اعلام خطر کاهش ارتفاع و مدیریت پروازهای ورودی و خروجی، آسمان را به فضایی امن برای پرواز تبدیل می‌کنند. هر کنترلر، نگهبان بخشی از آسمان است که «سکتور» نامیده می‌شود و مسئولیت جدا نگه داشتن هواپیماها در این محدوده را بر عهده دارد.

در نهایت، مراقبت پرواز هنر ایجاد هماهنگی در آسمان‌های پهناور است. از برج مراقبت فرودگاه امام خمینی تا مرکز کنترل منطقه‌ای تهرانسر که مسئولیت نظارت بر تمامی حریم هوایی ایران را بر عهده دارد، این زنجیره انسانی و تکنولوژیک، پیوسته در حال کار است تا هر مسافر، سفری ایمن و آرام را تجربه کند. این داستان، روایت همبستگی بین انسان، فناوری و آسمان بی‌پایان است.

نویسنده : سونیوز
پژوهشیار