دوچرخهسوای زنان در ایران، از نگاههای سنگین تا مسیرهای ناامن!
سونیوز: نتایج یک پژوهش جدید از یک مطالبه عمومی گسترده، اما بلاتکلیف پرده برداشت: بیش از ۸۵ درصد زنان ایرانی تمایل به استفاده از دوچرخه دارند، اما ناامنی خیابانها، نبود زیرساختهای مناسب و سایه سنگین مزاحمتها و نگاههای قضاوتگر، این آرزوی ساده برای تحرک، سلامت و حملونقل پاک را سالهاست در حصار "امکانسنجی زندانی کرده است.
به گزارش آژانس خبری سونیوز، دوچرخه در سراسر جهان به عنوان وسیلهای نقلیهای ارزانقیمت و سازگار با محیط زیست شناخته شده و مورد استفاده قرار میگیرد. این نماد آزادی و سبک زندگی سالم، سهم بسزایی در تناسب اندام و سلامت بدن دارد و کاربری آن محدود به جنسیت خاصی نیست. پشت فرمان خودرو، ترک موتور یا زین دوچرخه، تفاوت چندانی در اصل جابجایی ایجاد نمیکند! اما در ایران، ماجرا برای زنان پیچیدهتر و پرچالشتر است.
نتایج یک پژوهش تازه در اردبیل نشان میدهد که با برداشتن صرفِ موانع قانونی، حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد زنان تمایل جدی به استفاده از دوچرخه دارند؛ حتی به شکل اشتراکی و در قالب طرحهای شهری.
این آمار، تصویری گویا از یک خواستۀ عمومی ارائه میدهد؛ خواستهای که سالهاست تحت الشعاع محدودیتها، نگاههای بازدارنده و کمبود زیرساختهای ایمن، مسکوت مانده است.
با این حال، تفاوت نگرش زنان و مردان به دوچرخهسواری همچنان چشمگیر است. مردان، به پشتوانۀ تجربۀ بیشتر و احساس امنیت نسبی بالاتر، با اطمینان و جسارت بیشتری رکاب میزنند. در مقابل، زنان بیش از هر چیز نگران مزاحمتهای خیابانی، نگاههای آزاردهنده و قضاوتگر، و فقدان مسیرهای امن هستند.
سایۀ تبعیض جنسیتی بر پدیدهای مانند دوچرخهسواری، رفع آن را به امری ساده تبدیل نمیکند. تغییر این وضعیت نیازمند **زمان، فرهنگسازی گسترده، شجاعت اجتماعی و پشتوانۀ محکم قانونی است.
کارشناسان حملونقل شهری ریشۀ بخش عمدهای از این هراسها را در **فقدان فرهنگ احترام به حریم شخصی و حق تردد برابر میدانند. در بسیاری از شهرهای ایران، مسیرهای دوچرخهسواری یا اصلاً وجود ندارند یا بهشکلی ناکارآمد طراحی شدهاند و همین امر، تجربۀ استفاده را برای همگان – و بهویژه زنان – به عملی پرخطر تبدیل میکند.
موسسه فرهنگی هنری فصل هنر، مشاور و مجری پروژه های فرهنگی، هنری، رسانه ای و تبلیغاتی شماست. موسسه فرهنگی هنری به عنوان جامع ترین موسسه فرهنگی هنری شمالغرب کشور و اولین شرکت خلاق در حوزه صدا و تصویر با شعار « فقط تصور کن... ! » ، ایده ها و تصورات شما را ممکن می سازد.
ارتباط با موسسه فرهنگی هنری فصل هنر/ کلیک کنید.
کشورهایی که امروز دوچرخهسواری را به بخشی جداییناپذیر از زندگی روزمره تبدیل کردهاند، روزگاری با چالشهای مشابهی دستوپنجه نرم میکردند. اما آنها با سرمایهگذاری هدفمند در زیرساختها، آموزش عمومی و حمایتهای قانونی دوچرخهسواری را از فعالیتی صرفاً تفریحی به گزینۀ ایمن و پایدار برای حملونقل تبدیل نمودند.
در این کشورها، فضاهای مشخص و امنی در معابر به دوچرخهسواری اختصاص یافته و این فعالیت بهعنوان بخشی عادی از زندگی شهری پذیرفته شده است؛ در حالی که در کشور ما، مشاهدهی یک دوچرخهسوار در سطح شهر، بهویژه اگر زن باشد، هنوز هم تعجببرانگیز تلقی میشود.
پژوهشها به وضوح نشان میدهند که اشتیاق زنان ایرانی به دوچرخهسواری وجود دار و این علاقه حتی میتواند به گسترش حملونقل پاک در شهرها کمک شایانی کند. اما تا زمانی که قانون، فرهنگ و شهرسازی همسو و همدست عمل نکنند، این خواست عمومی در حد یک آرزوی محققنشد باقی خواهد ماند؛ آرزویی که محقق شدنش نهتنها جادهها، که **ذهنها را نیز پاکتر و سالمتر خواهد کرد.
نویسنده : یسناسادات میرزاده